Φάρμακα και θηλασμός

• Με την αύξηση του ποσοστού του θηλασμού καθώς και της διάρκειας που οι μητέρες θηλάζουν (δυο, τρία ή και περισσότερα χρόνια) πολλές φορές προκύπτουν (ή προϋπάρχουν) προβλήματα υγείας για τα οποία απαιτείται κάποια φαρμακευτική αγωγή!
• Δυστυχώς πολλές φορές είτε δεν χορηγείται η κατάλληλη αγωγή είτε γίνεται σύσταση για αδικαιολόγητη διακοπή του θηλασμού! Αυτό οφείλεται εν μέρει στο ότι τα περισσότερα ενημερωτικά φυλλάδια των φαρμάκων δεν είναι ενημερωμένα και συνήθως συστήνουν τη διακοπή του θηλασμού!
• Η έρευνα στο θέμα αυτό έχει προχωρήσει πολύ και ξέρουμε πλέον ότι τα περισσότερα φάρμακα είναι συμβατά με το θηλασμό! Χαρακτηριστικά στο παρακάτω πίνακα αναφέρω κάποια φάρμακα που επιτρέπονται στο θηλασμό, τα περισσότερα των οποίων μέχρι πριν από λίγα χρόνια ούτε θα το σκεφτόμασταν να τα χορηγήσουμε σε θηλάζουσα μητέρα!

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ ΠΟΥ ΕΠΙΤΡΕΠΟΝΤΑΙ
Παρακεταμόλη	Depon, Apotel, Dolal, Panadol
Ιμπουπροφένη	Algofren, Nurofen
Μεφαιναμικό Οξυ	Ponstan
Δικλοφενάκη	Voltaren
Αντιβιοτικά	Augmentin, Klaricid, Flagyl, Procef, Ceclor, Zinadol
Ανοσοτροποποιητικά	Remicade,  Humira, Enbrel

• Υπάρχουν πολλές πηγές ενημέρωσης! Η πιο αξιόπιστη στην Ευρώπη είναι η ιστοσελίδα:

www.lactancia.org

• Παρέχει πληροφορίες στα Αγγλικά και τα Ισπανικά και ακόμη και οι γονείς μπορούν αναζητώντας τη δραστική ουσία να δουν σε ποια κατηγορία ανήκει το φάρμακο που πρόκειται να λάβει η μητέρα (το 80% των επισκεπτών είναι γονείς!).
• Στην κατηγορία 0 (πράσινο χρώμα) ανήκουν τα φάρμακα που μπορεί να ληφθούν άφοβα από τις θηλάζουσες μητέρες.
• Στην κατηγορία 1 (κίτρινο χρώμα) ανήκουν τα φάρμακα που μπορούν να ληφθούν, αλλά με κάποια προσοχή (πολλές φορές προτείνεται και εναλλακτική δραστική ουσία).
• Στις κατηγορίες 2 (πορτοκαλί) και 3 (κόκκινο) ανήκουν φάρμακα που καλό είναι μητέρες που θηλάζουν να τα αποφεύγουν!
• Συμπερασματικά, όταν θα χρειαστεί να λάβετε κάποια φαρμακευτική αγωγή καλό θα ήταν να ενημερώνατε το συνάδελφο που σας παρακολουθεί για την ύπαρξη της συγκεκριμένης ιστοσελίδας όπου μπορεί άμεσα να διαπιστώσει αν η αγωγή που σκέφτεται να σας χορηγήσει είναι ή όχι συμβατή με το θηλασμό, έτσι ώστε ούτε η υγεία μας αλλά ούτε και το μωρό μας να τεθεί σε κίνδυνο! 

Διατροφή Θηλάζουσας Μητέρας

• Αφορμή για το παρακάτω κείμενο αποτέλεσε ένα φύλλο οδηγιών διαιτολόγου προς θηλάζουσα μητέρα που υπέπεσε στην αντίληψή μου σε πρόσφατη κατ’οίκον επίσκεψη. Ούτε λίγο ούτε πολύ, η συγκεκριμένη διαιτολόγος απέκλειε περισσότερες από 20 τροφές στη μητέρα! Και αυτό φυσικά είναι λάθος!!!
• Η μητέρα που θηλάζει πρέπει να έχει μια ισορροπημένη διατροφή, με όλες τις κατηγορίες τροφών, χωρίς κανένα αποκλεισμό!
• Επιτρέπονται όλα τα φρούτα, όλα τα λαχανικά, όλα τα κρέατα, τα γαλακτοκομικά και τα δημητριακά!
• Θέλουμε πολλά υγρά (μεταξύ των οποίων και γάλα/χυμούς/τσάι)!
• Δεν υπάρχει τροφή που να απαγορεύεται!
• Δεν αποκλείουμε τροφές όπως πχ τα όξινα φρούτα!
• Δεν αποκλείουμε «αλλεργιογόνες» τροφές πχ κόκκινα φρούτα, ψάρια, ξηρούς καρπούς. Η κατανάλωση τους από τη μητέρα όχι μόνο δεν προκαλεί αλλεργίες, αλλά ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΕΙ το παιδί από την εμφάνιση αλλεργιών στο μέλλον!
• Τα μωρά έχουν ανήσυχες ημέρες όπως και κάποια μωρά εμφανίζουν κολικούς! Για να θεωρήσουμε ότι η ανησυχία ή οι κολικοί οφείλονται σε συγκεκριμένες τροφές θα πρέπει η επίδρασή τους να είναι συνεχής και επαναλαμβανόμενη!
• Για να γίνω πιο σαφής, πρέπει κάθε φορά που τρώμε μια συγκεκριμένη τροφή, να έχει το μωρό ανησυχία. Αν φάω πχ 5 φορές φακές και το μωρό μόνο μια φορά ήταν ανήσυχο, δεν μπορεί να φταίει η φακή!
• Η επίδραση μιας τροφής στο έντερο του μωρού ξεκινά 2-3 ώρες μετά τη κατανάλωση της τροφής από τη μητέρα, και διαρκεί μέχρι και 2 ημέρες! Αν φάω σήμερα φακή, δεν μπορεί να με πειράξει μεθαύριο!
• Υπάρχουν μωρά που εμφανίζουν εκζέματα! Αν αυτό οφείλεται σε κάποια τροφή (που συνήθως δεν είναι αυτό το αίτιο), μπορεί να είναι κάτι που καταναλώσαμε πολλές ημέρες πριν! Χρειαζόμαστε οπωσδήποτε τη συμβουλή του γιατρού μας, πριν αρχίζουμε να αποκλείουμε τροφές!
• Κάποια (ελάχιστα) μωρά όντως εμφανίζουν αλλεργίες μέσω της διατροφής της μητέρας. Αυτές είτε θα είναι με τη μορφή εξανθήματος λίγο μετά τη κατανάλωση της τροφής είτε μπορεί να δούμε λίγο αιματάκι στα κακά του μωρού. Επίσης χρειαζόμαστε ιατρική συμβουλή για τις περαιτέρω κινήσεις μας!
• Αν αποκλείσουμε κάποια συγκεκριμένη τροφή (πχ γαλακτοκομικά) και δεν δούμε κάποια βελτίωση στις ανησυχίες του μωρού, δεν έχει νόημα να συνεχίζουμε τον αποκλεισμό! Προφανώς δεν ήταν η συγκεκριμένη τροφή ο λόγος της ανησυχίας!
• Τέλος, η μητέρα που θηλάζει γενικά χάνει πιο γρήγορα τα κιλά της εγκυμοσύνης. Χρειάζεται μόλις 400 θερμίδες παραπάνω από το κανονικό της, για να «καλύψει» της ανάγκες του μωρού της!
• Συμπερασματικά, σπάνια τα μωρά θα έχουν προβλήματα που να σχετίζονται με τη διατροφή της μητέρας, οπότε μην οδηγείστε (από μόνη σας, ή επηρεασμένη από «ειδικούς» και μη) σε άσκοπες δίαιτες αποκλεισμού τροφών!

Οδηγίες για τις πρώτες ημέρες!

• Οι πρώτες ημέρες είναι οι πλέον σημαντικές για την εγκατάσταση του θηλασμού!
• Δυστυχώς τις περισσότερες φορές οι μητέρες λαμβάνουν συγκεχυμένες και αντικρουόμενες πληροφορίες, που μάλλον τις μπερδεύουν, παρά τις βοηθούν!
• Κάποιοι βασικοί κανόνες είναι οι παρακάτω:
• Ο θηλασμός πρέπει να ξεκινήσει το συντομότερο δυνατόν. Στον φυσιολογικό τοκετό άμεσα, στη καισαρική τομή μόλις η μητέρα αισθάνεται ικανή να θηλάσει (οπωσδήποτε πάντως στις πρώτες 6 ώρες!)
• Συμπληρωματικά υγρά όχι απλά δεν είναι απαραίτητα αλλά πολλές φορές μας κάνουν και κακό! Ξένο γάλα πρέπει να χορηγείται μόνο αν κριθεί απαραίτητο από τον παιδίατρο που παρακολουθεί το παιδί. Σακχαρόνερο ή τσάι τις πρώτες ημέρες θεωρούνται πια επικίνδυνα για την υγεία του νεογέννητου!
• Όσο πιο συχνά και όσο πιο πολύ παραμένει το μωρό στο στήθος, τόσο πιο γρήγορα «κατεβαίνει» το γάλα! Αναφέρεται ότι το γάλα «έρχεται» στις 36 με 96 ώρες μετά το τοκετό. Στην Καισαρική Τομή μπορεί καμιά φορά να καθυστερήσει και λίγο παραπάνω!
• Τις πρώτες ημέρες έχουμε το λεγόμενο πρωτόγαλα ή πύαρ. Πολλές μητέρες αντιλαμβάνονται τη «παρουσία» του ήδη από το μέσο της εγκυμοσύνης τους. Γάλα πλούσιο σε αντισώματα, πραγματικό χρυσάφι για την υγεία του παιδιού! Κάθε σταγόνα του είναι υπερπολύτιμη!
• Η μητέρα στο πρώτο 24ωρο παράγει μικρές ποσότητες γάλακτος, αλλά έτσι κι αλλιώς το στομάχι του μωρού είναι τόσο μικρό, που δεν χωράει πάνω από 7 ml (2/3 ενός κουταλιού της σούπας)!
• ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΧΡΟΝΙΚΟΣ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΣ ΣΤΗΝ ΕΠΑΦΗ ΤΟΥ ΜΩΡΟΥ ΜΕ ΤΟ ΣΤΗΘΟΣ!
• Κάθε δυάδα μητέρας – μωρού είναι διαφορετική! Παρακολουθήστε το παιδί σας! Ουτε ρολόγια ούτε χρονόμετρα! Βάζουμε το μωρό στο στήθος και μόλις αισθανθούμε ότι «χάνει» το ενδιαφέρον του, αλλάζουμε στήθος! Αυτό μπορει να συμβεί στα 5 λεπτά, μπορεί και στα 40 λεπτά!
• Αν το μωρό κοιμηθεί στο στήθος, είτε άδειασε το στήθος είτε χόρτασε! Μην τρίβετε πόδια και αυτιά και βασανίζεται το παιδί! Αλλάξτε στήθος! Αν θέλει κι άλλο γάλα, θα θηλάσει. Αν δεν δείξει ενδιαφέρον, θα πει ότι χόρτασε!
• Μόλις το μωρό αρχίσει να ξαναδείχνει σημάδια πείνας (αρχίζει να γυρίζει το κεφαλάκι του πέρα δώθε και να πιπιλάει) πρέπει να μπαινει στο στήθος. Ποτέ δεν πρέπει να αφήνουμε το μωρό να φτάνει στο σημείο να κλαίει! Το συνηθισμένο είναι το νεογέννητο μωρό να θηλάζει κάθε 1,5 – 2 ώρες!
• Στην τοποθέτηση του μωρού στο στήθος δεν υπάρχουν κανόνες! Η σωστή θέση είναι αυτή που βολεύει τη μητέρα! Ιδανικά το βαρος του παιδιού υποστηρίζεται από μαξιλάρια, και εμείς με τα χέρια μας απλά κατευθήνουμε το μωρό μας!
• Το πλέον σημαντικό είναι το μωρό να έχει στο στόμα του όσο περισσότερο στήθος γίνεται. Πολλές φορές από το άγχος να μην «κλείσουμε» τη μυτούλα του παιδιού, κρατάμε το μωρό σε μια σχετική απόσταση, με αποτέλεσμα να πληγιάζονται οι θηλές μας!
• Βάλτε το μωρό βαθιά στο στήθος. Αν δεν μπορεί να πάρει ανάσα, θα κάνει πίσω! Το ένστικτό του δεν θα το αφήσει να συνεχίζει να θηλάζει, αν δεν μπορεί να πάρει ανάσα!
• Όταν διψάμε την ώρα του θηλασμού πρέπει να πίνουμε νερό! ΕΚΕΙΝΗ ΤΗΝ ΩΡΑ!
• Το περισσότερο γάλα παράγεται την ώρα που θηλάζουμε. Ο οργανισμός ζητάει πρώτες ύλες και εμείς πρέπει να του τις δώσουμε! ΕΚΕΙΝΗ ΤΗΝ ΩΡΑ!
• Από τα σημαντικότερα άγχη είναι αν το μωρό μας σιτίζεται στο στήθος.
• Έμμεσα σημεία επάρκειας του θηλασμού είναι ότι συνήθως αισθανόμαστε το στήθος μας να «αδειάζει» μετά το θηλασμό, πρέπει να ακούμε ή να αισθανόμαστε ότι το μωρό μας «κατεβάζει» γουλιές, και να έχουμε τουλάχιστον 3 κενώσεις (κακά) και 6 ουρήσεις (τσίσα) στο 24ωρο! Συνήθως τα μωρά που θηλάζουν καλά κάνουν κακάκια σχεδόν κάθε φορά που τρώνε!
• Αν βλέπετε ότι το μωρό σας δεν κάνει αρκετές κενώσεις την ημέρα, το συντομότερο δυνατό πρέπει να το εκτιμήσει παιδίατρος. Αν δεν έχετε ούτε ουρήσεις  (τσίσα), το μωρό πρέπει να εκτιμηθεί από γιατρό ΑΜΕΣΑ!
• Τέλος, είναι πολύ σημαντικό η πρώτη επαφή με το παιδίατρο ή το σύμβουλο θηλασμού να είναι το συντομότερο δυνατό μετά την έξοδο από το μαιευτήριο (ιδανικά στις πρώτες 2 ημέρες), και ανάλογα με την περίπτωση να ακολουθήσει 2^η εκτίμηση μέσα στις πρώτες 14 ημέρες ζωής του μωρού!
• Συμπερασματικά, στις πρώτες ημέρες είναι πολύ σημαντικό η μητέρα να έχει τη κατάλληλη βοήθεια, τόσο από το περιβάλλον της όσο και από τους επαγγελματίες υγείας (και αν δεν την έχει, να την αναζητήσει!).
• Χρειάζεται υπομονή και επιμονή, και μετά από λίγες ή περισσότερες ημέρες, ο κόπος (τόσο της μαμάς όσο και του μωρού) θα ανταμειφθεί!